بررسی جامعه‌شناختی و آسیب‌شناسی اجتماعی در آیینة شعر مشروطه

آثار ادبی بطور نامحسوس و غیرمستقیم، آرمان‌ها، تفکرات و شیوة زندگی هر ملّت را در طول تاریخ نشان می‌دهد و تصاویری هنرمندانه‌ از واقعیات اجتماعی عرضه می‌دارد. نگاه جامعه‌شناختی به ‌ادبیات می‌تواند وضعیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر دوره را تا حدودی نمایان سازد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ادبیات و شعر مشروطه، تأثیرپذیری آن از جریانات اجتماعی و سیاسی است که تحت تأثیر اوضاع و شرایط حاکم بر جامعه، شعر وارد حوزة زندگی مردم می‌شود و نحوة زندگی ملّت را بتصویر می‌کشد. جامعة ‌ایران در حال و هوای انقلاب و تغییر و تحول اساسی است و روشن‌فکران تلاش دارند، سنت‌های جدید، جای‌گزین سنت‌های کهنه گردد. در این راستا نیز «ادبیات اعتراض و انتقاد» شکل می‌گیرد که خصیصة بارز آن جامعه‌گرایی و واقع‌گرایی است. از ره‌گذر بررسی اشعار این دوره براحتی می‌توان اوضاع جامعه آن زمان را ترسیم نمود و افق فکری شاعران و نوع تلقی آنان را نسبت به مسایل اجتماعی و فرهنگی تبیین و تفسیر کرد.